6. Nederlandse sporen

De Nederlandse aanwezigheid in New York is het duidelijks waarneembaar in het zuiden van Manhattan, het oude havengebied, het financieel en bestuurlijk centrum. Nieuw Amsterdam reikte tot aan Wall Street, daar immers was de muur, in die tijd een houden palissade die invallen moest verhinderen van jagende Indianen en Engelsen langs de Noordoost kust. Er waren een fort voor de verdediging, een kerk, een paar herbergen en veel houten huizen. Er is weinig van overgebleven, branden legden de boel vaak in as.

Bron

Stenen huizen die nog resten zijn meestal Engels van architectuur, soms met Hollandse trekjes. Behalve Hollanders waren er ook Waalse hugenoten gevestigd, onder wie Peter Minuit, de eerste gouverneur. Slechts een paar monumenten en plaquettes herinneren aan deze veertig jaren, van 1626-1664, voordat de stad definitief Engels werd en New York ging heten, naar de stad wiens hertog later de koning van Engeland werd. Het beeld van Minuit is tijdelijk onzichtbaar. 


De bouwerij van Peter Stuyvesant

Peter Stuyvesant
bij zijn "bouwerij"

Peter Stuyvesant heeft een standbeeld in een naar hem genoemd park en buurt in de omgeving van de 20e straat en de derde Avenue. Omdat hij daar –buiten de stad- een boerderij bezat, ofwel een bouwerij, is een van de straten Bowery Street genoemd. Deze Bowery, die begint bij de oprit naar Manhattan Bridge en Canal Street, was in 1971 een beruchte straat met veel daklozen, alcoholisten en drugsverslaafden; de heroïneverslaving was toen op zijn dieptepunt, terwijl die ellende in Nederland nog moest beginnen. Ik heb toen dramatische beelden gezien, mensen die in kartonnen dozen huisden, mensen in lompen en met verwondingen aan hoofd en ledematen, veel gebroken glas, naalden en afval op straat. Toen Henri Nouwen mij opzocht in de pastorie, heb ik hem meegenomen door deze straat, en voor hem was dit nieuw en schokkend. Een beeld van het “verdorven kapitalistische” Amerika, zoals we het toen vaak zagen. Nu is het ogenschijnlijk een normale straat. De drugs scene van toen tref je vrijwel niet meer aan. Nieuwe drugs hebben de plaats ingenomen en doen hun werk stiller, wat je er ook van vindt.

…..Little Joe never once gave it away

Everybody had to pay and pay

A hustle here and a hustle there

New York City is the place where they said:

Hey babe, take a walk on the wild side

I said hey Joe, take a walk on the wild side

Sugar Plum Fairy came and hit the streets

Lookin' for soul food and a place to eat

Went to the Apollo

You should have seen him go, go, go

They said, hey Sugar, take a walk on the wild side

I said, hey babe, take a walk on the wild side, alright, huh….

Lou Reed in: Walk on the wild side, 1972



>Nederlandse straatnamen

Herstelde panden
 in het havenkwartier

Het best is de Nederlandse invloed en presentie af te meten aan de namen die zijn overgeleverd. Beekman, van Cortland, Bleeker,  Gansevoort, Gouverneur, Rutgers  en Varick Street hebben hun Nederlandse namen als straatnaam behouden, andere straatnamen zijn verengelst: Broadway, Stone Street, Wall Street, Beaver Street, Water Street. Ik vermoed dat Canal Street een Nederlandse achtergrond heeft en duidt op een gedempte waterweg tussen East River en de Hudson.  Schermerhorn heeft zijn naam gegeven aan een rij historische huizen en pakhuizen in de omgeving van Pier 16. Staten Island, de vijfde borough is afgeleid van de Hollandse Staten evenals State Street. Een aantal historische boerderijen en landerijen zijn van  Nederlandse oorsprong: Dyckman Farmhouse aan de noordkant van Manhattan, van Cortland House in  de Bronx, Pieter Claessen Wyckoff House in Brooklyn, Voorleser House op Staten Island. De naam van de stad Yonkers, onmiddellijk grenzend aan de Bronx is afgeleid van Jonkheer van der Donck. Misschien wel de beroemdste Nederlander was de spoorwegmagnaat Cornelis Vanderbilt. En Jan Kees heeft zijn naam gegeven aan de Yankees. Het Municipial Building van New York naast de Brooklyn Bridge vat in een fries boven de colonnade samen:           
New Amsterdam 1626 – Manhattan – New York 1664.

Let op stadswapen Amsterdam tussen 2e en 3e zuil

                                                                                                

Oud geld - oude elite

Het hield natuurlijk niet op. Hollanders integreerden in de Engelse kolonie, trouwden met leden van Engelse families, leverden hun bijdrage aan de onafhankelijkheid door helden als Henry Rutgers – inderdaad van de Henry Street. De Republiek van zeven Provinciën stond min of meer model voor de nieuwe Verenigde Staten. De Nederlandse handelsgeest droeg bij aan de financiële positie van Wall Street. De verwevenheid van de aanzienlijke Nederlandse en Engelse families leverde een soort van aristocratie op , de Knickebockers, die lang zijn aanzien bleef behouden. Mensen gaan er prat op tot deze elite te horen. Wij spraken in Brooklyn een vrouw die ons de weg wees, ze was van Deense afkomst maar stamde in de vrouwlijke lijn af van een van Cortland. We lazen uitvoerig over deze ontwikkelingen in de fascinerende roman “New York” van  Edward Rutherford.